Mycie - Dezynfekcja - Sterylizacja - definicje i różnice w procesach

Dekontaminacja - Mycie (sanityzacja), dezynfekcja i sterylizacja narzędzi – definicje i różnice w procesach.

Krok 1

Mycie (Sanityzacja)

Mycie narzędzi jest pierwszym i najważniejszym krokiem w procesie odkażania. Sanityzacja to usuwanie widocznych zabrudzeń i zanieczyszczeń, a wraz z nimi także większości drobnoustrojów. Niezauważalne cząstki krwi, skóry, śluzu, itp. pozostałe na narzędziach w wyniku nieskutecznego procesu mycia mogą poważnie przeszkodzić w wyjałowieniu tych narzędzi. Prawidłowe przeprowadzenie procesu czyszczenia poprzedzającego procesy dezynfekcji i sterylizacji ma podstawowe znaczenie. Efektywność procesu sterylizacji zależy od tego czy wszystkie sterylizowane artykuły mają czyste powierzchnie. Ukryte pod zanieczyszczeniem spory mogą być niedostępne dla pary wodnej.

Krok 2

Dezynfekcja

Samo czyszczenie bez dezynfekcji jest jednak niewystarczające. Obecne metody czyszczenia nie są jeszcze wystarczająco dobre, aby zapewnić usunięcie wszystkich zanieczyszczeń zawierających mikroorganizmy patogenne. Zanieczyszczone, bez organicznych pozostałości wyroby przed ich dotknięciem gołymi rękami muszą być na wstępie wyczyszczone i wydezynfekowane. Dezynfekcja oznacza zabicie na powierzchniach nieożywionych mikroorganizmów wegetatywnych lub nie tworzących form przetrwalnikowych (spor) ale nie spowoduje zabicia spor i tak zwanych „powolnych” wirusów. Dezynfekcja wysokiego stopnia oprócz form wegetatywnych niszczy także prątki gruźlicy, enterowirusy i niektóre formy przetrwalnikowe.

Termin ten odnosi się do procesu, w wyniku którego artykuły stają się w trakcie dalszej ich obróbki bezpieczne i nie stanowią zagrożenia dla zdrowia personelu. Dezynfekcja może kończyć proces odkażania lub stanowić jego podproces.

Nie może być jednak przeprowadzana bez uprzedniego mycia / czyszczenia narzędzi.

  Rozróżniamy trzy metody dezynfekcji:

• dezynfekcja poprzez czyszczenie;
• dezynfekcja termiczna;
• dezynfekcja chemiczno - termiczna;
• dezynfekcja chemiczna.

Krok 3

Sterylizacja

Zwalidowany proces stosowany w celu uczynienia  produktu wolnym od zdolnych do życia drobnoustrojów. Sterylizacji poddawane są narzędzia i sprzęt kontaktujący się z jałowymi tkankami. Oczekiwany efekt (sterylny produkt) osiągany jest w wyniku:

• prawidłowego przygotowania materiałów do sterylizacji;
• prawidłowego doboru metod sterylizacji;
• poprawności procesu sterylizacji;
• odpowiedniego przechowywania materiałów po sterylizacji.

 Dezynfekcja oznacza zabicie wszystkich mikroorganizmów z wyłączeniem spor. Sterylizacja oznacza zabicie wszystkich mikroorganizmów.

Proces sterylizacji kontrolujemy poprzez:

• przyrządy fizyczne – informują one o pracy sterylizatora. Mają postać termometrów, manometrów, zegarów. Oprócz obserwacji ich wskazań w trakcie przebiegu procesu stosuje się obecnie powszechnie system rejestracji podstawowych parametrów fizycznych w postaci wydruków wykresów lub raportów; najwyższą jej formą jest walidacja;
• wskaźniki biologiczne – zawierają niepatogenne, standardowe , wysokoodporne przetrwalniki szczepu Bacillus stearothermophilus lub Bacillus subtilis, zdolne do przejścia w formy wegetatywne;
• wskaźniki chemiczne - w których substancja chemiczna poddana procesom chemicznym i fizycznym wystarczającym do zabicia spor w procesie sterylizacji, trwale, wyraźnie i jednoznacznie zmienia swoje właściwości fizyczne.

Najefektywniejszy sposób kontroli, to stosowanie równolegle co najmniej dwóch, a najlepiej wszystkich trzech sposobów monitorowania.